Człowiek NIE ma monopolu na inteligencję

Co współczesna nauka mówi nam o umyśle zwierząt? Jeszcze kilkadziesiąt lat temu panowało przekonanie, że zwierzęta przypominają w swoich działaniach bezrozumne automaty, a mówienie o ich zdolnościach psychicznych było wielkim nadużyciem.

Wielu naukowców pracowało latami nad przełamaniem tego stereotypu i badaniem umysłu zwierząt przez pryzmat nauki, nie zabobonów i uprzedzeń. Większość ludzi, przekonana o swojej wyższości intelektualnej i duchowej bardzo niechętnie odnosiła się do teorii o zdolnościach poznawczych zwierząt.

Co wiemy jednak dzisiaj? Dzisiaj, kiedy nauka o zachowaniu i psychologii zwierząt rozwija się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej? Czy inteligencja to rzeczywiście domena wyłącznie gatunku ludzkiego?

• Samoświadomość – istnienie samoświadomości ponad wszelką wątpliwość udowodniono u niektórych gatunków małp – w tym szympansów i orangutanów. Co więcej, samoświadomość odnotowano również u niektórych gatunków ptaków oraz wśród delfinów. Kolejka zwierząt, które naukowcy chcą dokładnie przebadać pod tym względem stale rośnie.
• Empatia – nie tylko ludzie potrafią wczuć się w umysł innej osoby. Potrafią to między innymi małpy i gryzonie. Etolog Jeffrey Masson udokumentował również sytuację, w której słoń ratuje małego nosorożca wyciągając go z bagna. Nie miał przy tym żadnego interesu – ani ewolucyjnego, ani społecznego. Wiele gatunków zwierząt wręcz zmuszona jest do promowania empatii aby zapewnić swojej grupie przetrwanie.
• Myślenie abstrakcyjne – nie jest domeną wyłącznie ludzką. Pewien stopień abstrakcji opanowały nawet… gołębie! Potrafią one kategoryzować przedmioty i rozpoznawać przypasowując do konkretnych „szufladek”. Nawet jeżeli widzą tylko część przedmiotu, lub jego, wcześniej nie widzianą wariację.
• Myślenie – teoria o tym, że zwierzęta poza ludzkie nie myślą ma dziś z nauką tyle samo wspólnego co twierdzenie, że Ziemia jest płaska. Używanie narzędzi, opracowywanie strategii, hierarchia społeczna, świadomość, nauka, komunikacja – dowodów na inteligencję zwierząt nie sposób policzyć.